„Szklany szlak” biegnie przez Złatną wzdłuż pozostałości dawnego majątku Wielkopolskich i Habsburgów.
Wędrówkę „Szklanym szlakiem” rozpoczynamy obok Starej Leśniczówki zwanej Starym Dworem. Leśniczówka była kiedyś Siedzibą Zarządu Dóbr Żywieckich. Budynek powstał w 1853 roku z drewna modrzewiowego według projektu Karola Pietschki. Zbudowany jest z bali drewnianych o konstrukcji ułożonej na wysokiej podmurówce z kamienia. Charakteryzuje się bogatym zdobnictwem regionalnym. W jego otoczeniu znajduje się 5 lip w wieku około 150 -200 lat uznanych za pomniki przyrody. Leśniczówka stanowi punkt na „ Szlaku Architektury Drewnianej”.
Naprzeciw leśniczówki stoi gajówka z 1890 roku, która służyła jako budynek mieszkalny i pomieszczenie służbowe gajowych pracujących w habsburskich lasach. Po tej samej stronie drogi stoi figurka oraz krzyż.
500 metrów dalej w centrum wsi stoi Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej w stylu góralskim, z drewna świerkowego pozyskanego zmiejscowych lasów. Jej budowę rozpoczęto w 1930 roku według projektu Włodzimierza Chwiruta – zarządcę lasów Habsburgów. Warto wspomnieć że kapliczkę tą odwiedził Karol Wojtyła. Jak głosi legenda: „na początku XX wieku na jednej z lip była figurka Pana Jezusa. Pewnego dnia piorun trafił w lipę z Jezusem. Stał się wtedy cud – lipa została opalona, a figurce nic się nie stało. Od tamtej pory mieszkańcy postanowili w tym miejscu postawić kaplicę. Po latach Pani Helena Kreczmer oddała figurkę do Muzeum w Żywcu. Ponadto wieczorami pomiędzy lipami widoczne było światło, jakby znak od samego Boga, gdzie wybudować Dom Boży. Teren pod budowę świątyni podarował Jan Szlachta, budulec, czyli drewno, załatwiono u zarządcy Habsburgów, pana Firuta. Budową kaplicy zajęli się mieszkańcy wsi.” Obok kaplicy rosną trzy 120- letnie lipy, wśród których stoi figurka Matki Boskiej. We wnętrzu kaplicy znajduje się obraz św. Huberta oraz duży żyrandol z poroży jeleni, podarowane przez myśliwych koła łowieckiego.
2 km dalej w dolinie tzw. Śmierdzącego Potoku, wypływającego ze stoków Lipowskiej, znajduje się źródełko siarkowe zwane Źródełkiem Matki Boskiej. Jest to źródło uskokowe w warstwach pstrych łupków. Woda jest bezbarwna z zapachem siarkowodoru i może być wykorzystywana do celów leczniczych. Źródło ujęte jest w kamienną studzienkę i obudowane drewnianą altanką. Badania chemiczne oprócz obecności siarkowodoru wykryły niewielkie ilości metanu oraz jony sodowe, wodorowęglanowe i chlorkowe.
Kolejnym obiektem „na szklanym szlaku” są pozostałości po leśnej hucie szkła, działającej w latach 1815- 1875, o historii której pisaliśmy tutaj W kościele parafialnym w Ujsołach zachował się wyprodukowany w tej hucie kielich, w kościele w Zwardoniu „pająk”- świecznik, a w Muzeum w Żywcu karafka.
Nieopodal na kamiennej podmurówce znajduje się Świątek – Krzyż Boża Męka z 1833 roku. na którym stoi betonowy krzyż z żeliwnym odlewem Ukrzyżowanego Chrystusa. Na ścianie frontowej krzyża znajduje się płaskorzeźba Matki Boskiej Bolesnej.
Tutaj kończy się szklany szlak, a rozpoczyna się czarny szlak- droga światła na Rysiankę.
zdjęcia: Magdalena Sporek